Το EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing – Απευαισθητοποίηση και Επανεπεξεργασία Μέσω Οφθαλμικών Κινήσεων) είναι μια θεραπευτική μέθοδος που χρησιμοποιείται για την επεξεργασία τραυματικών εμπειριών, ψυχικού πόνου και αρνητικών πεποιθήσεων που έχουν παγιωθεί στο ψυχικό μας σύστημα. Παρόλο που αναπτύχθηκε αρχικά για τη θεραπεία του ψυχολογικού τραύματος και του μετατραυματικού στρες (PTSD), έχει πλέον αποδειχθεί αποτελεσματικό και σε ένα ευρύ φάσμα ψυχικών δυσκολιών, όπως άγχος, φοβίες, κρίσεις πανικού, χαμηλή αυτοεκτίμηση και δύσκολες παιδικές εμπειρίες.
Η βασική ιδέα πίσω από το EMDR είναι ότι κάποιες εμπειρίες, ιδιαίτερα αυτές που έχουν υπάρξει ψυχικά φορτισμένες ή τραυματικές, δεν έχουν επεξεργαστεί πλήρως από το νευρικό μας σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ το γεγονός έχει περάσει, οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι σωματικές αντιδράσεις που σχετίζονται με αυτό, παραμένουν ενεργά και συχνά εμφανίζονται ξανά στο παρόν — είτε ως αναμνήσεις, είτε ως σωματική ένταση, είτε μέσα από περιοριστικές πεποιθήσεις, όπως «δεν αξίζω», «δεν είμαι ασφαλής» ή «φταίω εγώ».
Μέσα από τη διαδικασία του EMDR, ο εγκέφαλος βοηθιέται να ολοκληρώσει αυτή την επεξεργασία, ώστε η εμπειρία να καταγραφεί πλέον ως “παρελθοντική”, χωρίς να συνεχίζει να προκαλεί την ίδια συναισθηματική φόρτιση. Η θεραπεία χρησιμοποιεί διμερή (αμφίπλευρη) διέγερση, συνήθως μέσα από κινήσεις των ματιών ή εναλλασσόμενα ακουστικά ή απτικά ερεθίσματα, την ώρα που το άτομο εστιάζει σε συγκεκριμένες αναμνήσεις ή συναισθηματικά φορτισμένα υλικά.
Η εμπειρία του EMDR δεν είναι απλώς γνωστική — είναι βιωματική. Το άτομο δεν χρειάζεται να αναλύσει εκτενώς το παρελθόν του, αλλά να το επεξεργαστεί με τρόπο που το σώμα και το νευρικό του σύστημα αναγνωρίζουν. Πολλές φορές, κατά τη διάρκεια των συνεδριών, παρατηρούνται αλλαγές όχι μόνο στον τρόπο σκέψης, αλλά και στη συναισθηματική ένταση, τη σωματική αίσθηση και την εσωτερική εικόνα που έχει το άτομο για τον εαυτό του.
Δεν είναι ασυνήθιστο, μετά από ένα κύκλο συνεδριών EMDR, κάποιος να αναφέρει ότι «θυμάται ακόμα το γεγονός, αλλά δεν το νιώθει το ίδιο βαριά». Αυτό σημαίνει ότι η μνήμη έχει μετατραπεί από μια “ζωντανή”, φορτισμένη εμπειρία σε μια πληροφορία που ανήκει πια στο παρελθόν — κάτι που δεν επηρεάζει πλέον τις επιλογές, τις σχέσεις ή την καθημερινότητα.
Το EMDR δεν είναι γρήγορη λύση ούτε «μαγική τεχνική». Είναι μια σταδιακή και προσεκτική διαδικασία, που βασίζεται στην ασφάλεια, στη θεραπευτική σχέση και στην ετοιμότητα του ατόμου να συνδεθεί με κάποιες δύσκολες πτυχές της εμπειρίας του. Η μέθοδος περιλαμβάνει συγκεκριμένα στάδια, όπως η προετοιμασία, η ενδυνάμωση εσωτερικών πόρων και η σταδιακή προσέγγιση των εμπειριών που προκαλούν δυσφορία.
Στη δική μου πρακτική, χρησιμοποιώ το EMDR ως εργαλείο όταν αξιολογώ ότι το άτομο έχει ανάγκη από μια πιο βιωματική επεξεργασία εμπειριών που δεν μπορεί να «ξεκολλήσει» μόνο με τη λογική. Είναι μια προσέγγιση που ενισχύει τον αυτοσεβασμό, την εμπιστοσύνη στο σώμα και την εσωτερική ηρεμία.
Αν νιώθεις ότι κάτι από το παρελθόν σε κρατά πίσω, αν αναγνωρίζεις συναισθηματικά ή σωματικά κατάλοιπα που σε επηρεάζουν στο παρόν, το EMDR μπορεί να είναι ένα θεραπευτικό εργαλείο που αξίζει να εξετάσεις. Είμαι εδώ για να συζητήσουμε αν αυτή η μέθοδος είναι κατάλληλη για σένα και να διαμορφώσουμε μαζί μια θεραπευτική πορεία με βάση τις δικές σου ανάγκες και ρυθμό.